Inleiding
De RECREATIEWONING Anagber is gelegen bovenop een duin met uitzicht op de Noordzee, aan de westzijde van de Badweg, die vanaf het dorp Schiermonnikoog in noordwestelijke richting loopt. 'Anagber' ligt midden op een opstrekkende kavel, met de kopse gevel naar de Badweg georiënteerd en is via een smeedijzeren hek (met het opschrift ANAGBER) en een oplopend pad te bereiken. 'Anagber' is in 1917 in opdracht van Jhr. van Vierssen Trip in een traditionele stijl gebouwd, op een andere locatie én met de naam Josanna: namelijk aan de strandboulevard, die rond 1911 was aangelegd dwars op de Badweg. Door een oprukkende vloedlijn kalfden de duinen echter al snel af en werd de boulevardbebouwing bedreigd. Twee huizen, Anagber en Opduin, werden tijdig afgebroken en op een veiliger plaats herbouwd. Waarschijnlijk is dit met 'Anagber' in 1920 gebeurd. De architect is onbekend. In 1947 kreeg het huis van de nieuwe eigenaar de naam Anagber, een samenstelling van de eerste lettergrepen van de namen van zijn dochters. De huidige ontvangsthal achter de oostgevel fungeerde oorspronkelijk als bijkeuken. Een halfopen veranda in de zuidoosthoek is dichtgezet. In 1978 is het huis met zorg gerestaureerd/gerenoveerd, waarbij de achtergevel is gewijzigd: de muren, een venster en een dubbele deur zijn vernieuwd, maar in bijpassende vormentaal. Inwendig is het houtwerk op de verdieping grotendeels vervangen. In 1993 is de schuur geheel vernieuwd. De schuur en het hek vallen buiten de bescherming van rijkswege.
Omschrijving
De recreatiewoning Anagber is opgetrokken uit bruine baksteen op een rechthoekige plattegrond in één bouwlaag met zolderverdieping, met een rollaag rondom op ongeveer anderhalve meter hoogte. De stenen in de (vernieuwde) achtergevel zijn iets roder. Dwars op het zadeldak steekt een iets lager zadeldak uit het noordelijke dakschild, zodanig dat hier een topgevel is ontstaan. Een dakkapel met dubbel vierruitsvenster bevindt zich in het zuidelijke dakschild. Het dak is gedekt met rode geglazuurde Hollandse pannen; op de nok twee gele bakstenen schoorstenen; gootlijst op houten klossen, met op de hoeken geprofileerde gootklampen. De drie topgevels zijn afgewerkt met decoratieve windveren en makelaars.
Vóór de oostelijke voorgevel is een bordes van gele steen met trap, met aan weerszijden een geverfde stenen bol. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld, met centraal een negenruits rondboogdeur, omvat door een rondboogstrek met kunststenen sluitstenen. Aan elke zijde van de voordeur een achtruitsvenster onder strek met één halfhoog raamluik. Muurankers vormen het jaartal 1917. Op de verticale beschieting van de geveltop een houten bord met de naam Anagber; direct onder de beschieting een driedubbel vierruitsvenster.
In de linker zijgevel bevindt zich een drietal dubbele vierruits- en zesruits vensters van verschillend formaat onder strek; een vierruitsdeur en een dubbele zesruitsdeur onder betonnen latei. Oorspronkelijk werd de gevelindeling mede geritmeerd door nu verdwenen raamluiken.
De rechter zijgevel is in drieën gedeeld door de centrale topgevel. In het voorste gedeelte een dubbel vierruitsvenster. De beschieting van de topgevel omvat deels de negenruits rondboogdeur en een dubbel vierruitsvenster met luiken. Centraal in de topgevel een ovaal zesruitsvenster met houten, gedecoreerde medaillonlijst. Een flauwe driezijdige erker, doorlopend tot direct onder de gootklossen domineert het achterste gedeelte van deze zijgevel. In de erker een achtruitsvenster met vierruits bovenlicht, en twee gestapelde ruiten met bovenlicht als zijvensters. De geveltop van de -verder gewijzigde- achtergevel met beschieting en vensters is identiek aan die van de voorgevel.
De PLATTEGROND is grotendeels origineel, waarin een centrale hoge hal aan de noordzijde de toegang tot de hoofdvertrekken verstrekt.
In het INTERIEUR zijn nog vele onderdelen origineel, waaronder deuren, vensterbanken, in de woonkamer een houten geprofileerde schoorsteenmantel, en ingebouwde ledikanten in de slaapkamers.
Waardering
De in 1917 gebouwde recreatiewoning Anagber te Schiermonnikoog is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- als bijzondere uitdrukking van het zich ontwikkelende toerisme in de eerste helft van deze eeuw;
- vanwege de relatie met de historie rondom de duinafslag in deze omgeving;
- vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
- vanwege de hoge mate van kwaliteit en gaafheid van de detaillering en ornamentiek in het exterieur en het interieur;
- vanwege de redelijke mate van architectonische gaafheid van het exterieur;
- vanwege de hoge kwaliteit van de visuele relatie van het object met het landschap van duinen en zee rondom.
| Bron: RCE Rijksmonumenten Dataset, Tabel 2 (2009) |